Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για τις θαυματουργές ενέσεις στα γόνατα με βλαστοκύτταρα! Το ερώτημα όμως παραμένει. Είναι ενδεδειγμένη αυτή η θεραπεία για την αρθρίτιδα των γονάτων;
Μπορούν τα βλαστοκύτταρα να βοηθήσουν στην αναγέννηση των χονδροκυττάρων; Καλύπτεται αυτή η τεχνική από τους ασφαλιστικούς φορείς; Πόσο χρόνο διαρκεί;
Πώς δημιουργήθηκε η ανάγκη της νέας αυτής θεραπευτικής παρέμβασης;
Οι ασθενείς με μέσου έως σοβαρού βαθμού αρθρίτιδα, είναι γενικά υποψήφιοι για ολική αρθροπλαστική γόνατος. Πρόκειται για ένα μεγάλο ακρωτηριαστικό χειρουργείο στο οποίο αντικαθίσταται η άρθρωση με τεχνητή, συνήθως από τιτάνιο. Αν και πλέον πρόκειται για ένα χειρουργείο ρουτίνας, παρόλα αυτά εμπεριέχει τον κίνδυνο πολλών επιπλοκών! Σε πολλούς ασθενείς το χειρουργείο δεν ανταποκρίνεται καλά. Ο λόγος; Ασθενείς νεότερης ηλικίας ή πιο ενεργητικοί δεν είναι ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα.
Η προοπτική ότι μία πολύ λιγότερο επεμβατική θεραπεία θα μπορούσε να αναβάλει προσωρινά ή και γιατί όχι να αναστείλει την επέμβαση, οδήγησε στην έρευνα των βλαστοκυττάρων! Παρόλα αυτά, υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που να αποδεικνύουν ότι αυτή η μέθοδος λειτουργεί; Εάν ναι, τι τύπος βλαστοκυττάρων δουλεύει καλύτερα;
Δουλεύει αυτή η θεραπεία στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος;
Οι πρώτες μελέτες έγιναν το 2008 με τη χρήση βλαστοκυττάρων από μυελό των οστών. Πρόσφατες έρευνες συνέκριναν τη χρήση βλαστοκυττάρων από μυελό των οστών και από λιπώδη ιστό και βρήκαν ότι λειτουργούν περίπου το ίδιο. Άλλη τεχνική προτιμά την καλλιέργεια βλαστοκυττάρων από μυελό των οστών (αναπτύσσονται στο εργαστήριο σε μεγαλύτερο αριθμό) αλλά γενικότερα καμμιά τεχνική δεν έχει επισήμως εγκριθεί.
Ποια είναι τα είδη των βλαστοκυττάρων που χρησιμοποιούνται;
Τα βλαστοκύτταρα που χρησιμοποιούνται στο γόνατο ανήκουν σε 2 τύπους:
- Αυτόλογα
- Ετερόλογα
Αυτόλογα σημαίνουν τα δικά σου. Υπάρχουν 2 τύποι αυτόλογων κυττάρων που χρησιμοποιούνται:
- Από μυελό των οστών
- Από λιπώδη ιστό
Ο πιο δημοφιλής τύπος κυττάρων που χρησιμοποιείται σε αυτές τις θεραπείες, είναι με διαφορά αυτός που προέρχεται από τον μυελό των οστών. Αυτό εμπεριέχει την αναρρόφηση δείγματος από το μυελό των οστών και στη συνέχεια τη φυγοκέντριση από όπου διαχωρίζονται τα βλαστοκύτταρα.
Τα βλαστοκύτταρα από λιπώδη κύτταρα είναι μια άλλη επιλογή. Σε αυτή την περίπτωση με τη μέθοδο της λιποαναρρόφησης συλλέγεται ο ιστός που θα χρησιμοποιηθεί. Το πρόβλημα που υπάρχει σε αυτήν τη τεχνική είναι ότι το βλαστοκύτταρο στο λίπος, είναι κλειδωμένο στο κολλαγόνο και πρέπει να υποστεί επεξεργασία, τεχνική που είναι επιτρεπτή σε πολλές χώρες της Ευρώπης όχι ακόμα στις ΗΠΑ.
Ετερόλογα σημαίνουν κάποιου άλλου. Αυτά συνήθως συλλέγονται από το αίμα του αμνιακού υγρού ή του ομφάλιου λώρου συνήθως μετά από καισαρική.
Ενώ υπήρχε η πεποίθηση ότι τα βλαστοκύτταρα από αμνιακό υγρό ή ομφάλιο λώρο ήταν καλύτερα γιατί προέρχονταν από έμβρυο δηλαδή νέο σε σύγκριση με αυτά του ενήλικα, αυτή έχει καταρριφθεί. Στην πραγματικότητα έρευνες που έχουν γίνει από εταιρείες που χρησιμοποιούν αυτά τα βλαστοκύτταρα, ανέδειξαν ότι τα αυτόλογα βλαστοκύτταρα είναι πολλά περισσότερα από αυτά που υπάρχουν στους ιστούς των προϊόντων της καισαρικής.
Μπορούν τα βλαστοκύτταρα να βοηθήσουν στην παραγωγή χόνδρου;
Η επιλογή των υποψήφιων ασθενών παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην απάντηση αυτής της ερώτησης. Σε ασθενείς με ικανό εναπομείναντα χόνδρο, ΝΑΙ. Σε οποιαδήποτε άλλη συνθήκη τα αποτελέσματα είναι φτωχά. Στην ερώτηση εάν τα βλαστοκύτταρα βοηθούν όταν ενεθούν σε οστεοαρθριτικά γόνατα χωρίς την ύπαρξη χόνδρου, η απάντηση είναι ΟΧΙ.
Καλύπτεται η θεραπεία από τα ασφαλιστικά ταμεία (κρατικά και ιδιωτικά);
Η απάντηση είναι όχι. Όλες αυτές οι νεωτεριστικές τεχνικές και θεραπείες δεν έχουν συμπεριληφθεί προς το παρόν στις ασφαλιστικές καλύψεις.
Πόσο στοιχίζει αυτή η θεραπεία;
Υπάρχει το γνωμικό που λέει ότι πληρώνεις, παίρνεις! Η διακύμανση των τιμών είναι πολύ μεγάλη από μερικές εκατοντάδες ευρώ έως μερικές χιλιάδες. Από την άλλη δεν είναι ευθέως ανάλογη η σχέση μεταξύ τιμής και εξειδικευμένης υπηρεσίας.
Πόσο διαρκεί η θεραπεία με τα βλαστοκύτταρα;
Συνήθως διαρκεί από 2 έως 7 έτη ανάλογα με την εναπομείνασα επιφάνεια χόνδρου όπου εφαρμόστηκαν. Μετά συνήθως επαναλαμβάνεται η διαδικασία.
Πως μπορώ να βρω τον εξειδικευμένο γιατρό;
Η συγκεκριμένη τεχνική δεν έχει ακόμα οριοθετηθεί, ούτε επισήμως πιστοποιηθεί. Ιδιώτες ορθοπεδικοί και φυσίατροι την εφαρμόζουν κατόπιν προσωπικής εμπειρίας και ενδεχομένως μετεκπαίδευσης που έλαβαν στο εξωτερικό. Δεν είναι όμως τόσο σημαντική η τεχνική όσο η σωστή επιλογή των ασθενών για την συγκεκριμένη θεραπεία.
Της Ειρήνης Κοντοπούλου MD, MSc, Φυσιάτρου – Υγιεινολόγου, Sport Medicine– Acupuncture Specialist, European Board Certified
